جمله پند آموز
کودکانه
برخی از والدین حتی با وجود تجربه‌های بسیار در زمینه مراقبت از فرزندان، باز
هم دچار اشتباهاتی در این مورد می‌شوند. این مساله طبیعی است، چرا که حتی
هشیارترین و دقیق‌ترین پدر و مادرها نیز ممکن است برخی از اصول تربیتی را
فراموش کنند که این می‌تواند باعث سردرگمی کودکشان شود.
به گزارش نیک صالحی به نقل از شرق ؛ از جمله اشتباهات رایج والدین مخصوصا مادران، عبارتند از:
درست کردن حجم زیاد غذا برای خردسالانی با شکم‌های کوچک: شاید تقریبا تمام مادرها دچار این اشتباه شده‌اند، ولی در برخی از مادرها این کار به یک عادت تبدیل شده است. این بیشتر در مواقعی پیش می‌آید که مادر برای کودکش غذایی جداگانه تهیه می‌کند و به همین دلیل حجم آن غذا بیشتر از حد نیاز فرزندش می‌شود. بسیاری از متخصصان معتقدند درست کردن غذای جداگانه برای کودکان باعث می‌شود که آنها در آینده اشتهای کمتری به غذا خوردن داشته باشند و حتی شاید زمانی که باید در کنار سایرین بنشینند و غذا بخورند، این کار را انجام ندهند و مادر را مجبور کنند که غذای جداگانه‌ای برای آنها تهیه کند.
تلاش ناموفق برای آرام کردن یک کودک کج خلق و عصبانی:
هیس‌هیس! دیگه بسه! نق نزن! خواهش می‌کنم! و...
عباراتی از این دست بیش از آنکه به آرام‌تر کردن کودکتان منجر شود، وی را بداخلاق‌تر خواهد کرد... . به نظر می‌رسد این مقاومت‌های کودک بدخلق و اصرار مادر راهی به جایی نمی‌برد و بنابراین به همه والدین در چنین مواقعی توصیه می‌شود که از این تلاش بیهوده دست بردارند. شاید خود آنها متوجه نیستند که در این شرایط چه رشوه‌هایی به فرزندشان می‌دهند ولی معمولا هیچ یک سودمند نخواهد بود. در این حالت فقط باید یک کار اساسی انجام دهید: او را به حال خودش رها کنید. نه او را به جایی خلوت ببرید تا آرام شود و نه اینکه به او قول خرید چیز خاصی را بدهید. کودکان خردسال می‌دانند که در جمع‌ها و شلوغی‌ها بهتر می‌توانند به خواسته‌هایشان برسند. آنها متوجه شده‌اند که توجه شما به درخواست‌های آنها در چنین شرایطی تغییر می‌کند و شما با بدخلقی آنها دستپاچه می‌شوید و حتی برای آرام‌کردن به آنها باج می‌دهید و سعی می‌کنند از محبت شما سوءاستفاده کنند.
توضیح دادن بیش از اندازه:
کودک شما استحقاق این را دارد که به یک توضیح خوب و کامل در برابر درخواست‌ها و سوالاتش برسد. مثلا وقتی که از شما می‌پرسد چرا باید حتما زود بخوابد؛ از شما یک جواب قابل قبول می‌خواهد. بسیاری از توضیحات والدین به فرزندانشان اضافی و البته در اغلب مواقع خارج از محدوده درک آنهاست. در واقع چند سال طول می‌کشد تا آنها به این مرحله برسند و بتوانند تمام توضیحات و حرف‌های شما را درک کنند. توضیح مفصل و طولانی، برخی مواقع راه فراری است از نه گفتن به کودک. یعنی شما می‌خواهید به کودک نه بگویید ولی عذاب وجدان دارید و شروع به توضیح دادن‌های افراطی می‌کنید. برای کودکان نیز لازم است که گاهی اوقات ناراحت، ناامید یا عصبانی شوند. وظیفه ما این است که به آنها کمک کنیم از این احساسات دوری نکنند، بلکه آنها را نیز حس کنند. پاسخ‌های کوتاه و مستقیم معمولا برای کودکان زیر پنج سال کمتر استرس به دنبال دارد.
کودکان را بیش از حد مشغول و سرگرم نگه‌داشتن:
کلاس فوتبال، کلاس موسیقی، کلاس زبان، نقاشی، هنر و کاردستی و... ، شاید فکر کنید اینگونه کودکتان موفق‌تر خواهد بود اما بهتر است بگذارید در ساعاتی از روز فرزندتان استراحت کند و هر کاری که دوست دارد انجام دهد. بگذارید وی احساس آزادی کرده و با خلاقیت بازی کند، آنها در این سنین به این نحوه بازی کردن و سرگرمی بیشتر نیاز دارند، چرا که همین فعالیت‌ها و بازی‌های ساده و آزادانه «خود» آنها را می‌سازد. آموزش مهارت‌های اجتماعی مهم است، ولی احساس آرامش و راحتی نیز به همان اندازه اهمیت دارد.
دارو دادن به کودکان به صورت نادرست:
معمولا همه در کابینت آشپزخانه تعداد زیادی دارو نگهداری می‌کنند. روی آنها برچسب کوچکی است که برخی اطلاعات ضروری را به شما می‌دهد اما کسی آنها را نمی‌خواند. احتمالا آخرین باری که به پزشک متخصص فرزندتان مراجعه کردید و کودکتان را وزن کردید، آن را یادداشت و ثبت نکردید و حالا دقیقا نمی‌دانید که وزن او چقدر است. فراموش کرده‌اید که استاندارد لازم از یک داروی خاص با توجه به وزن کودکتان، چقدر بوده است و به طور کلی نمی‌دانید باید چقدر به او دارو بدهید و به این ترتیب دچار اشتباه می‌شوید. این اشتباهات را بسیاری از والدین انجام داده‌اند. دستورالعمل‌های مصرف داروها فراموش می‌شوند، ولی می‌توان به برچسب آنها توجه کرد. برخی نکات و تذکرات روی آنها قید شده است و شما می‌توانید از آنها کمک بگیرید و در مواقع جدی‌تر و ضروری‌تر دوباره با پزشک صحبت کنید و نظر او را جویا شوید.
یكی از شایع‌ترین مشكلات در بین خانواده‌ها، روش دستور دادن به كودك است به‌طوری كه كودك آن را به‌خوبی درك كرده واجرا كند.
به گزارش نیک صالحی به نقل از ایران ؛ دستورهایی كه معمولاً موثر واقع نمی‌شود دارای یكی از خصوصیات زیر است:
دستورهای زنجیره‌ای: دستورهایی هستند كه پشت سر هم به كودك داده می‌شود و كودك توانایی به خاطر سپردن همه آنها را ندارد. بنابراین برخی از آنها را فراموش كرده و انجام نمی‌دهد.مانند لباست را بپوش، دندانهایت را مسواك بزن، موهایت را شانه كن، بعد بیا صبحانه بخور.بهتر است این دستورها را به بخش‌های كوچكتر تقسیم كرده و هر كدام را به تنهایی از كودك درخواست كرد.
دستورهای مبهم: دستورهایی هستند كه برای كودك واضح و روشن نیستند و به‌خوبی نمی‌توانند منظور گوینده را منتقل كنند. به‌عنوان مثال هنگامی كه ما انتظار داریم بچه‌ها بدون درگیری و خشونت با هم بازی كنند و دعوا نكنند ولی فقط به آنها بگوییم: «بچه‌های خوبی باشید».
كودك ممكن است نداند از او چه خواسته شده است و باید چه كار كند كه از نظر والدین بچه خوبی باشد؟ این دستورها مبهم هستند، بنابراین بهتر است به‌صورت مشخص و اختصاصی به آنها بگوییم: «با اسباب‌بازی‌هایتان با هم و به آرامی بازی كنید.»
دستورهای پرسشی: در اینگونه دستورها از كودك سؤال می‌شود كه آیا دوست دارد كه این كار را انجام دهد؟ مثلاً، «آیا دوست داری كه اتاقت را تمیز كنی؟» كه ممكن است یك كودك لجباز به‌راحتی بگوید: «نه دوست ندارم.»
در اینگونه دستورها ما به بچه حق انتخاب می‌دهیم. پس دور از انتظار نیست كه او آن را انجام ندهد.
دستورهایی كه به دنبالش دلیل و منطق آورده می‌شود
مانند «زود باش اتاقت را مرتب كن چون امشب مهمان داریم و از این‌كه خانه نامرتب باشد نگران و عصبانی می‌شوم.»در این مثال ممكن است كودك دستور اصلی را فراموش كند، بنابراین بهتر است كه دستور به این شكل باشد: «امشب مهمان داریم و خانه نامرتب من را نگران و عصبانی می‌كند پس لطفاً هر چه سریع‌تر وسایلت را جمع كن.» یعنی ابتدا توضیح داده بعد دستور مورد نظر گفته شود.
روش دستور دادن موثر روش اجرا
نزدیك كودك بروید، تا حد چشم‌های كودك خم شوید و با او تماس چشمی برقرار كنید. فاصله شما در زمان دستور دادن به اندازه فاصله یك دست باز باشد(یعنی به فاصله شانه تا نوك انگشتان) و برای كودك به طور دقیق مشخص كنید و بگویید كه چه كار كند.
نكات مهم در زمان دستور دادن
هر چه تعداد دستورها كمتر باشد، موثرتر است و كودك بهتر متوجه می‌شود و سریع‌تر آن را اجرا می‌كند. دستوری كه به كودك داده می‌شود باید مشخص، خاص و روشن باشد.
دستورها باید بیشتر به شكل مثبت باشند. مثلاً به جای گفتن «بلند صحبت نكن» بگویید «آرام صحبت كن». با صدای محكم و قاطع با كودك صحبت كرده و بگویید كه چه كار باید بكند، اما نباید در كلامتان خشونت وجود داشته باشد. به اطاعت از دستور، پاداش دهید. دستورها باید در حد سن و فهم و توانایی‌های كودك باشد. سعی كنید دستورها با تهدید همراه نباشند و با لحن خوب و قاطع گفته شوند.
نكته
اگر كودك در شرایطی است كه نمی‌تواند دستورهای ما را انجام دهد، بهتر است به زمان دیگری موكول شود و اصلاً درخواست نشود.
مثلاً كودك در حال دیدن كارتون مورد علاقه‌اش است و ما به او می‌گوییم «بلند شو كتابهایت را مرتب كن.»عدم رعایت دستور از طرف كودك دلیل بر لجبازی او نیست. احتمال دارد كه كودك متوجه منظور شما نشده باشد، پس دستور خود را دوباره با توجه به روش‌های ذكر شده برای او تكرار كنید.مطمئن باشید در صورت رعایت و تمرین موارد فوق، كودكتان دستورهای شما را بهتر انجام خواهد داد.
به گزارش نیک صالحی به نقل از شرق ؛ از جمله اشتباهات رایج والدین مخصوصا مادران، عبارتند از:
درست کردن حجم زیاد غذا برای خردسالانی با شکم‌های کوچک: شاید تقریبا تمام مادرها دچار این اشتباه شده‌اند، ولی در برخی از مادرها این کار به یک عادت تبدیل شده است. این بیشتر در مواقعی پیش می‌آید که مادر برای کودکش غذایی جداگانه تهیه می‌کند و به همین دلیل حجم آن غذا بیشتر از حد نیاز فرزندش می‌شود. بسیاری از متخصصان معتقدند درست کردن غذای جداگانه برای کودکان باعث می‌شود که آنها در آینده اشتهای کمتری به غذا خوردن داشته باشند و حتی شاید زمانی که باید در کنار سایرین بنشینند و غذا بخورند، این کار را انجام ندهند و مادر را مجبور کنند که غذای جداگانه‌ای برای آنها تهیه کند.
تلاش ناموفق برای آرام کردن یک کودک کج خلق و عصبانی:
هیس‌هیس! دیگه بسه! نق نزن! خواهش می‌کنم! و...
عباراتی از این دست بیش از آنکه به آرام‌تر کردن کودکتان منجر شود، وی را بداخلاق‌تر خواهد کرد... . به نظر می‌رسد این مقاومت‌های کودک بدخلق و اصرار مادر راهی به جایی نمی‌برد و بنابراین به همه والدین در چنین مواقعی توصیه می‌شود که از این تلاش بیهوده دست بردارند. شاید خود آنها متوجه نیستند که در این شرایط چه رشوه‌هایی به فرزندشان می‌دهند ولی معمولا هیچ یک سودمند نخواهد بود. در این حالت فقط باید یک کار اساسی انجام دهید: او را به حال خودش رها کنید. نه او را به جایی خلوت ببرید تا آرام شود و نه اینکه به او قول خرید چیز خاصی را بدهید. کودکان خردسال می‌دانند که در جمع‌ها و شلوغی‌ها بهتر می‌توانند به خواسته‌هایشان برسند. آنها متوجه شده‌اند که توجه شما به درخواست‌های آنها در چنین شرایطی تغییر می‌کند و شما با بدخلقی آنها دستپاچه می‌شوید و حتی برای آرام‌کردن به آنها باج می‌دهید و سعی می‌کنند از محبت شما سوءاستفاده کنند.
توضیح دادن بیش از اندازه:
کودک شما استحقاق این را دارد که به یک توضیح خوب و کامل در برابر درخواست‌ها و سوالاتش برسد. مثلا وقتی که از شما می‌پرسد چرا باید حتما زود بخوابد؛ از شما یک جواب قابل قبول می‌خواهد. بسیاری از توضیحات والدین به فرزندانشان اضافی و البته در اغلب مواقع خارج از محدوده درک آنهاست. در واقع چند سال طول می‌کشد تا آنها به این مرحله برسند و بتوانند تمام توضیحات و حرف‌های شما را درک کنند. توضیح مفصل و طولانی، برخی مواقع راه فراری است از نه گفتن به کودک. یعنی شما می‌خواهید به کودک نه بگویید ولی عذاب وجدان دارید و شروع به توضیح دادن‌های افراطی می‌کنید. برای کودکان نیز لازم است که گاهی اوقات ناراحت، ناامید یا عصبانی شوند. وظیفه ما این است که به آنها کمک کنیم از این احساسات دوری نکنند، بلکه آنها را نیز حس کنند. پاسخ‌های کوتاه و مستقیم معمولا برای کودکان زیر پنج سال کمتر استرس به دنبال دارد.
کودکان را بیش از حد مشغول و سرگرم نگه‌داشتن:
کلاس فوتبال، کلاس موسیقی، کلاس زبان، نقاشی، هنر و کاردستی و... ، شاید فکر کنید اینگونه کودکتان موفق‌تر خواهد بود اما بهتر است بگذارید در ساعاتی از روز فرزندتان استراحت کند و هر کاری که دوست دارد انجام دهد. بگذارید وی احساس آزادی کرده و با خلاقیت بازی کند، آنها در این سنین به این نحوه بازی کردن و سرگرمی بیشتر نیاز دارند، چرا که همین فعالیت‌ها و بازی‌های ساده و آزادانه «خود» آنها را می‌سازد. آموزش مهارت‌های اجتماعی مهم است، ولی احساس آرامش و راحتی نیز به همان اندازه اهمیت دارد.
دارو دادن به کودکان به صورت نادرست:
معمولا همه در کابینت آشپزخانه تعداد زیادی دارو نگهداری می‌کنند. روی آنها برچسب کوچکی است که برخی اطلاعات ضروری را به شما می‌دهد اما کسی آنها را نمی‌خواند. احتمالا آخرین باری که به پزشک متخصص فرزندتان مراجعه کردید و کودکتان را وزن کردید، آن را یادداشت و ثبت نکردید و حالا دقیقا نمی‌دانید که وزن او چقدر است. فراموش کرده‌اید که استاندارد لازم از یک داروی خاص با توجه به وزن کودکتان، چقدر بوده است و به طور کلی نمی‌دانید باید چقدر به او دارو بدهید و به این ترتیب دچار اشتباه می‌شوید. این اشتباهات را بسیاری از والدین انجام داده‌اند. دستورالعمل‌های مصرف داروها فراموش می‌شوند، ولی می‌توان به برچسب آنها توجه کرد. برخی نکات و تذکرات روی آنها قید شده است و شما می‌توانید از آنها کمک بگیرید و در مواقع جدی‌تر و ضروری‌تر دوباره با پزشک صحبت کنید و نظر او را جویا شوید.
یكی از شایع‌ترین مشكلات در بین خانواده‌ها، روش دستور دادن به كودك است به‌طوری كه كودك آن را به‌خوبی درك كرده واجرا كند.
به گزارش نیک صالحی به نقل از ایران ؛ دستورهایی كه معمولاً موثر واقع نمی‌شود دارای یكی از خصوصیات زیر است:
دستورهای زنجیره‌ای: دستورهایی هستند كه پشت سر هم به كودك داده می‌شود و كودك توانایی به خاطر سپردن همه آنها را ندارد. بنابراین برخی از آنها را فراموش كرده و انجام نمی‌دهد.مانند لباست را بپوش، دندانهایت را مسواك بزن، موهایت را شانه كن، بعد بیا صبحانه بخور.بهتر است این دستورها را به بخش‌های كوچكتر تقسیم كرده و هر كدام را به تنهایی از كودك درخواست كرد.
دستورهای مبهم: دستورهایی هستند كه برای كودك واضح و روشن نیستند و به‌خوبی نمی‌توانند منظور گوینده را منتقل كنند. به‌عنوان مثال هنگامی كه ما انتظار داریم بچه‌ها بدون درگیری و خشونت با هم بازی كنند و دعوا نكنند ولی فقط به آنها بگوییم: «بچه‌های خوبی باشید».
كودك ممكن است نداند از او چه خواسته شده است و باید چه كار كند كه از نظر والدین بچه خوبی باشد؟ این دستورها مبهم هستند، بنابراین بهتر است به‌صورت مشخص و اختصاصی به آنها بگوییم: «با اسباب‌بازی‌هایتان با هم و به آرامی بازی كنید.»
دستورهای پرسشی: در اینگونه دستورها از كودك سؤال می‌شود كه آیا دوست دارد كه این كار را انجام دهد؟ مثلاً، «آیا دوست داری كه اتاقت را تمیز كنی؟» كه ممكن است یك كودك لجباز به‌راحتی بگوید: «نه دوست ندارم.»
در اینگونه دستورها ما به بچه حق انتخاب می‌دهیم. پس دور از انتظار نیست كه او آن را انجام ندهد.
دستورهایی كه به دنبالش دلیل و منطق آورده می‌شود
مانند «زود باش اتاقت را مرتب كن چون امشب مهمان داریم و از این‌كه خانه نامرتب باشد نگران و عصبانی می‌شوم.»در این مثال ممكن است كودك دستور اصلی را فراموش كند، بنابراین بهتر است كه دستور به این شكل باشد: «امشب مهمان داریم و خانه نامرتب من را نگران و عصبانی می‌كند پس لطفاً هر چه سریع‌تر وسایلت را جمع كن.» یعنی ابتدا توضیح داده بعد دستور مورد نظر گفته شود.
روش دستور دادن موثر روش اجرا
نزدیك كودك بروید، تا حد چشم‌های كودك خم شوید و با او تماس چشمی برقرار كنید. فاصله شما در زمان دستور دادن به اندازه فاصله یك دست باز باشد(یعنی به فاصله شانه تا نوك انگشتان) و برای كودك به طور دقیق مشخص كنید و بگویید كه چه كار كند.
نكات مهم در زمان دستور دادن
هر چه تعداد دستورها كمتر باشد، موثرتر است و كودك بهتر متوجه می‌شود و سریع‌تر آن را اجرا می‌كند. دستوری كه به كودك داده می‌شود باید مشخص، خاص و روشن باشد.
دستورها باید بیشتر به شكل مثبت باشند. مثلاً به جای گفتن «بلند صحبت نكن» بگویید «آرام صحبت كن». با صدای محكم و قاطع با كودك صحبت كرده و بگویید كه چه كار باید بكند، اما نباید در كلامتان خشونت وجود داشته باشد. به اطاعت از دستور، پاداش دهید. دستورها باید در حد سن و فهم و توانایی‌های كودك باشد. سعی كنید دستورها با تهدید همراه نباشند و با لحن خوب و قاطع گفته شوند.
نكته
اگر كودك در شرایطی است كه نمی‌تواند دستورهای ما را انجام دهد، بهتر است به زمان دیگری موكول شود و اصلاً درخواست نشود.
مثلاً كودك در حال دیدن كارتون مورد علاقه‌اش است و ما به او می‌گوییم «بلند شو كتابهایت را مرتب كن.»عدم رعایت دستور از طرف كودك دلیل بر لجبازی او نیست. احتمال دارد كه كودك متوجه منظور شما نشده باشد، پس دستور خود را دوباره با توجه به روش‌های ذكر شده برای او تكرار كنید.مطمئن باشید در صورت رعایت و تمرین موارد فوق، كودكتان دستورهای شما را بهتر انجام خواهد داد.
